Prostat kanserinde her tedavinin faydaları ve riskleri nelerdir?
Aktif Gözlem/Yakın İzlem
Düzenli muayenelerle lokal prostat kanserini takip etmenin iki büyük avantajı vardır; düşük maliyet ve erken komplikasyon gelişmemesi. Yakın izlem kişisel bir tercih olabilir ya da bir erkeğin daha düşük yaşam beklentisi olup tedaviyle oluşabilecek muhtemel problemlerden kaçınma isteği sebebiyle bir tercih olabilir. Aktif gözlem, daha uzun yaşam beklentisi olan hastalarda düşük riskli tümör için daha iyi bir seçenek olabilir. Bu erkekler genellikle daha düşük bir Gleason skoruna, düşük PSA seviyesine ve düşük klinik evreye sahiptirler. Klinik araştırmalar gösteriyor ki; lokal düşük dereceli prostat kanseri olan bir erkekte, tümör bulunduktan sonraki 10 yıl itibariyle tümör büyümesi daha düşüktür.
Aktif gözlem ve yakın izlemin en büyük dezavantajı, zamanla kanserin daha kötü ve müdahale edilemez hale gelme ihtimalinin olmasıdır. Kanserin daha kötüye gittiğinin işaretleri ve tedaviye başlama zamanı her zaman bilinemeyebilir. Eğer takipler arasındaki süre boyunca kanser prostatın dışına sıçrarsa tedavi edilememe ihtimali olabilir. Prostat kanseri yayıldığı zaman genelde kemiklerin içine yayılır. Bu durum acılıdır, kişinin günlük aktivitelerine katılmasına engel olabilir ve ölmeden önceki hayat kalitesine etki edebilir.
RADYOTERAPİ VE RADİKAL PROSTATEKTOMİ.
Bu tedavilerin en önemli özelliği, prostat kanserinin tamamen tedavi edilip kür (kansersiz durum) sağlanabilmesidir. Bu tedavilere bağlı en sık olası komplikasyonlar idrar kaçırma, diğer idrar bozuklukları ve sertleşme sorunlarıdır. Ayrıca, radyoterapi ve prostatektomi idrarda kanama, karın ve bağırsak problemlerine de (kanama, ağrı, kalın barsaklarda rahatsızlık) neden olabilmektedir. Her tedavi yönteminin kendi özgü olası komplikasyonları mevcuttur. Hiçbir tedavi seçeneğinin daha iyi ya da daha kötü komplikasyon durumu söz konusu değildir.
Radyoterapi
Radyoterapinin en önemli avantajı cerrahi müdahaleden daha az invaziv (vücuda zarar verme olasılığı daha az olan) olmasıdır. İdrar kaçırma ve ereksiyon bozukluğu, radikal prostatektomi ile hemen hemen aynıdır. Fakat radyoterapinin bir dezavantajı onun prostatı yerinde iken çıkarmaksızın tedavi etmesidir. Bazı kanserlerin ilerlemesi ve gelecekte daha kötüleşmesi mümkündür. Günümüzdeki geliştirilmiş yeni radyoterapi metodları ile çevre dokulara daha az zarar verilmesine rağmen prostat kanserli hastalarda yine de bağırsak, idrar yolu ve genital (cinsel) bölge problemleri görülebilmektedir.
Brakiterapi
Prostata yerleştirilen çekirdekler ile prostatın radyoterapisidir. Brakiterapinin avantajı günlük bir tedavi şekli olmasıdır. Ancak, radyoaktif çekirdeklerin yerleştirilmesi için anesteziye gerek duyabilir. İdrar yolları ile ilgili problemler en çok bildirilen komplikasyonlardır. Ereksiyon bozukluğu ve idrar kaçırma diğer tedavilerle olduğundan daha az meydana gelmektedir. İdrar kaçırma haricindeki idrar yolu problemleri çok az sıklıkta görülmektedir. Radyoaktif çekirdekler yerleştirildikten sonra idrarda görülen kanama olağan bir problemdir. Bir çalışmaya göre, radyoaktif çekirdekler yerleştirildikten 12-48 saat sonrasında bütün erkeklerin idrarlarında kan olmuş fakat neredeyse hiçbirinin 6 haftadan sonra idrarında kan olmamıştır.
Vücut Dışından Radyoterapi
Vücut dışından radyoterapi sadece kanserli hücreleri öldürmek için prostata yöneltilen radyasyon tedavisidir. Ameliyat ya da anesteziye ihtiyaç duyulmaz. Her radyasyon tedavisi 7 ila 8 hafta boyunca haftada 5 kez günde bir kereliğine yapılır. Bu tedavide, yeni geliştirilen metodlarla idrar kesesi ve rektum gibi prostata komşu dokulara daha az miktarda ışın verilirken, prostat için ihtiyaç duyulan miktarda radyasyon verilebilmektedir. Bu tedavi yöntemi, Crohn adı verilen barsak hastalığı ve kalın barsak ülserleri barsak hastalıkları olan veya karın bölgesi/leğen kemiği içerisine radyasyon almış olan hastalarda olası komplikasyon ihtimalinin artmasından ötürü en son tercih edilen tedavi yöntemidir.
Prostat brakiterapisi gibi vücut dışından radyoterapi de sindirim sistemi problemlerine sebep olabilir. İshal en sık görülen komplikasyondur. Ereksiyon bozukluğu ve idrar kaçırma da görülür . İdrar yaparken yanma hissi ve idrar yollarının enfeksiyonu vücut dışı radyoterapiden hemen sonra hastalarca bildirilmiş olağan problemlerdir. Bu şikayetler genellikle bir iki yıl gibi bir sürede kaybolur. Vücut dışından radyoterapi tedavisini takip eden ilk yıl içerisinde hastalar tarafından bildirilen rektal (makat bilgesi ve etrafı) acı zamanla azalır. İdrardaki kanama nadirdir.
Radikal Prostatektomi
Radikal prostatektomi ameliyatı, prostata komşu meni keseleri ve sperm kanalının belirli bir kısmıyla birlikte prostatın tamamının dışarı çıkarıldığı bir operasyondur. Ameliyat anesteziye gerek duyar. Hasta 1 ila 3 gün arasında hastanede kalır ve taburculuğunda idrar kesesinde bir sondayla evine gönderilir. 1-2 hafta sonunda sonda alınır. Bu operasyonun en büyük faydası kanserin tamamının ortadan kaldırılabilmesidir. Fakat kanser çoktan etrafa yayılmışsa prostatı ortadan kaldırmak kesin çözüm (kür) olmayabilir. Yine de radikal prostatektomi tedavisi, kanseri prostat dışına çıkmamış kanserli erkeğe hayatının geri kalanı boyunca hastalıktan bağımsız olma avantajını sağlar.
Radikal prostatektominin en büyük dezavantajı operasyonun kendisinden ötürü oluşabilecek komplikasyonlarıdır. Ameliyat sonrası ereksiyon bozukluğu ve idrar kaçırma en çok bildirilen problemlerdir. Ereksiyon bozukluğuna maruz kalması erkeğin yaşına ve sağlığına, tedavi öncesi cinsel fonksiyonuna, kanserin evresine ve ameliyat boyunca ereksiyonu kontrol eden sinirlerin ameliyat esnasında korunabilmesine bağlıdır. 60 yaştan genç erkekler, yaşlı erkeklere göre bu ameliyat sonrasında daha az ereksiyon problemiyle karşılaşırlar. Ameliyattan sonra ereksiyon bozukluğu meydana gelse bile zamanla ereksiyonlar ameliyat öncesi haline dönebilir. Ayrıca ereksiyon problemi için ilaç tedavisi ve cihazlar da yardımcı olabilir. Ereksiyon bozukluğu veya diğer komplikasyonların tedavisi için doktorunuza da danışabilirsiniz.
Radikal prostatektomi sonrası gelişen idrar kaçırma zamanla azalabilir veya tamamen geçebilir. Radikal prostatektomi sonrası hastaların bildirdiği diğer problemler idrar kesesinin fazla çalışmasına bağlı sık idrara gitme, sindirim sistemi problemleri, idrar kesesinin enfeksiyonu ve idrar yapmada zorluktur. Bazen ameliyat sonrası doku iyileşmesinin normalden fazla olmasına bağlı idrar yapmayı zorlaştıran tıkanıklıklar gelişebilir. Böyle bir durumda idrar akımını rahatlatmak için tekrar ameliyat olmak gerekebilir.
Hifu Tedavisi
Yararları ;Bazı hastalar radyasyondan kaynaklanan yan etkilere tahammül edemez. Ayrıca, bütün prostat kanseri hastaları ameliyat (radikal prostatektomi ) olamayabilir veya istemeyebilir. Bu hastalar için Robotik HIFU birçok avantajlı alternatif sunmaktadır:
Hifu tedavisi ile prostat kanserinin tedavisinden başka,bu yöntem ile nüks eden radyoterapi sonrası ve ameliyat sonrası hastalarına tedavi imkanı saglanır.
Tedavi sirasında genç hastalarda ereksiyon için kısmi veya tam sinir koruyucu tedavi yapılabilir.Bu tedavide idrar ve sertleşme sorunları çok azdır.
Nadirde olsa sertleşme sorunu ve idrar kaçırma görülebilir.
Hifu tedavisinin yapılamayacağı hastalar.Brakiterapi yapılmış hastalarda seed leri çıkarmak gerekebilir.Rektal problemi olanlar.Penis protezi ve sfinkteri olan hastalar da dikkatli olmak gerekir.Ayrıcada prostatic stendi olanlara yapılamaz.
